نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• مجید منهاجی

دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

شرق ­شناسی فرانسوی از مهم­ترین و برجسته ­ترین مکاتب شرق ­شناسی است که درخشش اصلی دستاوردهای آن در عصر استعمار الجزایر (1930-1962م) مشهود است. شرق ­شناسان فرانسوی در راستای تثبیت و پیشبرد اهداف استعماری فرانسه گام­ های راهبردی در آن‌جا برداشتند. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی نهادها و زمینه ­های مطالعاتی شرق­ شناسان ­فرانسوی در الجزایر (1830-1962م) می ­پردازد و می ­کوشد تا به این مسأله که نهادها و زمینه­ های مطالعاتی شرق ­شناسان فرانسوی در الجزایر کدامند و اهداف و انگیزه ­های شرق ­شناسان ­فرانسوی از مطالعه جامعه، دین، تاریخ و... الجزایر چیست، پاسخ دهد. الجزایر یکی از مهم­ترین تجارب شرق ­شناسی اروپایی- فرانسوی به ­شمار می­رود. شرق ­شناسان چندسال پیش از اشغال الجزایر، مطالعات مقدماتی و آماده ­سازی نظامیان و سیاست‌مداران را آغاز کردند. از منظر آن‌ها، الجزایر مرکزی راهبردی و دروازه ورود به سه عرصه یعنی آفریقای مرکزی، منطقه مغرب عربی و شرق الجزایر بود. شرق­ شناسان و کلیسا هدف واحدی به ­ویژه در زمینه گسترش مسیحیت ایفا می­کردند. آن‌ها در سه مرحله، موفقیت­ های بسیاری را نصیب دولت متبوع خویش ساختند؛ مرحله نخست (1830-1879م) یعنی عصر شرق ­شناسان نظامی؛ دوره دوم (1879-1930م) گسترش فعالیت‌های شرق­ شناسان ­فرانسوی اعم از تأسیس مدارس جدید، برگزاری کنفرانس­های شرق ­شناسی به­ ویژه چهاردهمین کنفرانس شرق ­شناسی در الجزایر که این دوره، مهم­ترین دوره توسعه و اجرای سیاست­های فرهنگی استعماری فرانسه در الجزایر است. مرحله سوم (1930-1962م) که در این مرحله و به­ ویژه پس از جنگ جهانی دوم نقش شرق­ شناسان کم­رنگ شد و بار دیگر نقش نظامیان پررنگ و حائز اهمیت گردید.

کلیدواژه‌ها

• اسلام
• الجزایر
• استعمار
• فرانسه
• شرق‌شناسی
• آمازیغ

عنوان مقاله [English]

A Study of the Achievements of French Orientalists in Algeria (1830-1962 AD)

نویسنده [English]

• Majid Menhaji

PhD in Islamic History, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

چکیده [English]

French Orientalism is one of the most important and prominent schools of Oriental studies. The main brilliance of French Orientalism in the era of French colonialism can be seen in Algeria, which took strategic steps to establish and advance the goals of colonialism in Algeria. The collection of French Orientalists includes a number of translators, writers, and artists who are ultimately pluralistic, but must be found in a single orbit. This article uses a descriptive-analytical method to study and analyze the institutions and fields of study and practice of French orientalists in Algeria (1830-1962). The main questions of this article are: What are the institutions and fields of study and practice of French orientalists in Algeria? Findings: Algeria is one of the most important Orientalist experiences, especially after its occupation by France in 1830. Orientalists began preliminary studies and training of the military and politicians a few years before the occupation of Algeria. In three stages, French orientalists achieved great success for their respective governments. The first stage (1830_1879) is mostly witnessed by military orientalists. But the second period (1879_1930) saw the expansion of the activities of French Orientalists, both with the establishment of new schools for teaching the Arabic language and with the holding of Orientalist conferences. This period is the most important period of development and implementation of French colonial cultural policies in Algeria. The third stage (1930_1962) the role of orientalists faded. Orientalists and the Church also served a common goal, especially in the spread of Christianity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Algeria
• Colonialism
• France
• Oriental studies
• Amazigh
• Islam